Δόξειε δ’ ἂν ἴσως βέλτιον εἶναι καὶ δεῖν ἐπὶ σωτηρίᾳ γε τῆς ἀληθείας καὶ τὰ οἰκεῖα ἀναιρεῖν. Ἀμφοῖν γὰρ ὄντοιν φίλοιν ὅσιον προτιμᾶν τὴν ἀλήθειαν.

‘Zo lijkt het misschien wenselijk en zelfs noodzakelijk om in het belang van de waarheid ook datgene op te offeren wat ons het meest vertrouwd is. Hoewel beide ons dierbaar zijn, is het een heilige plicht te kiezen voor de waarheid.’

Aristoteles, Ethica Nicomachea 1096a

Door drs. Suzanne Remmelink-Vergouwe MLI (docent Klassieke Talen Celeanum Zwolle)

Voorwoord Masterthesis Motivatie voor Latijn

Voor u ligt de masterthesis Motivatie voor Latijn. Op zoek naar een 21e eeuwse didactiek voor een dode taal. Deze masterthesis is geschreven in het kader van mijn afstuderen voor de Master Learning and Innovation (MLI) aan hogeschool Windesheim in Zwolle.

Als docente Klassieke Talen (KT) aan het Gymnasium Celeanum (GC) in Zwolle ben ik van nature op zoek naar efficiënte en effectieve manieren om de KT aan te leren. Mijn ervaring is dat wat efficiënt en effectief is, motiveert. Toen ik in aanraking kwam met Lingua Latina per se Illustrata (LLPSI) in combinatie met de communicatieve benadering, werd ik geconfronteerd met mijn eigen incompetentie in Latijn. Toch werd ik getriggerd om deze wijze van Latijnse taalverwerving te onderzoeken. Dit heeft uiteindelijk geleid tot de innovatie op het GC waarbij van de grammaticavertaalmethode is afgestapt en is overgestapt op lectuuronderwijs met een communicatieve benadering.

Gedurende mijn hele MLI van twee schooljaren ben ik met deze innovatie bezig geweest. Dit onderzoek heeft er aan bijgedragen dat ik nu kennis heb van recente inzichten over motivatie en over taalverwerving. Hierdoor heb ik kennis van de linguïstiek kunnen verbinden met de kennis van andere disciplines. Daarbij ben ik competent geworden in het doen van kwalitatief onderzoek dat buiten mijn comfortzone ligt. Tot slot heb ik mijn vaardigheid in schrijven sterk ontwikkeld.

[…]

Leeswijzer
Hoofdstuk 1 beschrijft de gehele context van het klassieketalenonderwijs, het Nederlandse onderwijs in het algemeen en het onderwijs op het GC. Hoofdstuk 2 licht de theoretische kant van de innovatie toe. Hoofdstuk 3 bevat de onderzoeksopzet en hoofdstuk 4 de resultaten. In hoofdstuk 5 staat de conclusie en de betekenis voor de innovatiepraktijk op het GC en eventueel op andere scholen in Nederland. Ik wens alle classici en niet classici veel leesplezier toe.

Drs. Suzanne Remmelink-Vergouwe MLI
Zwolle, 6 juni 2016

Motivatie voor Latijn: samenvatting van het onderzoek

Op het Gymnasium Celeanum in Zwolle is met ingang van augustus 2015 de didactiek voor Latijn vernieuwd waarbij leesteksten en gesproken Latijn worden gebruikt opdat het Latijn sneller wordt verworven. De oorzaken voor deze onconventionele aanpak waren demotivatie, kennisgebrek en werkbelasting bij de leerlingen. Het doel van dit onderzoek was kennis verkrijgen over motivatie bij deze vernieuwde didactiek Latijn.

De onderzoeksvraag luidt: Wat zijn, volgens betrokkenen, motiverende factoren voor leerlingen in de vernieuwde didactiek van Latijn op het GC? De motiverende factoren zijn bepaald op basis van de zelfdeterminatietheorie die aangeeft dat motivatie het grootst is wanneer wordt voldaan aan de drie psychologische basisbehoeften competentie, autonomie en relatie (Deci & Ryan, 2000). Daarnaast is effectieve taalverwerving onderbouwd en in verband gebracht met de zelfdeterminatietheorie.

Middels semi-gestructureerde interviews zijn de diverse betrokkenen bevraagd: leerlingen, ouders, tutoren en docenten Latijn. Tijdens de interviews is gevraagd naar motiverende factoren van de verschillende onderwijsinterventies bij de vernieuwde didactiek Latijn en gevraagd naar verbeterpunten. De resulaten wijzen uit dat leerlingen competenter zijn in Latijn, maar zich nog niet altijd competent voelen doordat de toetsing nog niet volledig aansluit bij het curriculum en de vakdoelstelling.

De autonomie van leerlingen is groter doordat ze meer verantwoordelijkheid krijgen voor hun leerproces en er minder toetsdruk van bovenaf is. Daarnaast blijkt de relatie van de docent met de leerlingen van groter belang dan bij de eerder gebruikte didactiek omdat leerlingen voor de uitleg van het lesboek en het gesproken Latijn afhankelijk zijn van de docent om succesvol te kunnen zijn.

Bijkomende resultaten naast motivatie zijn het belang van differentiatie en behoefte aan professionalisering van docenten. Eerste aanbeveling tot verbetering van de innovatiepraktijk is investeren in differentiatie door in te spelen op de verschillende behoeftes van leerlingen in uitdaging en aanvullende hulpmiddelen om doeltreffend te zijn. Een tweede aanbeveling is investeren in professionalisering van docenten zodat de competentie in Latijn en de competentie in het voorzien in een motiverende leeromgeving toeneemt.

• Masterthesis Suzanne Remmelink-Vergouwe – Motivatie voor Latijn
  Tip: hoofdstuk 2 bevat veel informatie over de achterliggende theorieën die pleiten voor het inzetten van actief Latijn als didactisch middel.
• Prezi-presentatie – Onderzoek Motivatie voor Latijn