Beschrijving
In het jaar 9 na Christus speelde zich een legendarisch en dramatisch tafereel af tussen de Romeinse troepen en de Germaanse stammen onder leiding van de beruchte Arminius, ook wel bekend als Herrmann. Quinctilius Varus, een vooraanstaande Romeinse aristocraat, leidde de legioenen in deze confrontatie, maar bleek onbekend met de Germaanse cultuur en oorlogsvoering. De slag staat nu bekend als de Varusslag, een keerpunt in de geschiedenis van het Romeinse Rijk en een bevestiging van de vastberadenheid van de Germaanse stammen tegen de Romeinse overheersing.
Arminius’ briljante hinderlaag, bestaande uit schijnaanvallen en verrassingsaanvallen vanuit bomen en tunnels, bracht Varus’ troepen in verwarring en resulteerde in hun dood of gevangenneming. Uiteindelijk pleegde Varus zelfmoord om te voorkomen dat hij in vijandelijke handen zou vallen. Keizer Augustus, die diep bedroefd was door het verlies van drie legioenen bestaande uit 15.000 tot 20.000 legionairs, wordt toegeschreven te hebben gezegd: ‘Quinctilius Varus, geef mij mijn legioenen terug.’
Oudheidwetenschapper André Mulder en Latinist Casper Porton zullen gebruikmaken van de werken van Romeinse geschiedschrijvers zoals Tacitus, Suetonius, Cassius Dio en Velleius Paterculus. Aan de hand van hun geschriften beschrijven zij het verloop van de slag, de oorlogstactieken en de militaire organisatie, geplaatst in de politieke context van die tijd. Bijzondere aandacht zal worden besteed aan Tacitus’ werk ‘Germania’, dat ons de meeste inzichten verschaft over de Varusslag en de Germaanse stammen. De lezingen zullen ook ingaan op de motieven achter Tacitus’ stereotypering van de Germanen als primitief, barbaars en woest, waarbij zij deze tegenover de verfijnde en beschaafde Romeinen plaatsten.
Tot slot zal er worden ingegaan op het belang van de Varusslag in de moderne Duitse geschiedenis, waarbij wordt gekeken naar de interpretatie en het gebruik van deze gebeurtenis door verschillende politieke groeperingen. Van Duitse nationalisten uit de 19e eeuw tot de nazi’s en meer recentelijk extreemrechtse groeperingen en neonazi’s hebben allen hun eigen interpretaties en betekenissen aan de Varusslag gegeven. Dit belooft een boeiend en informatief programma te worden dat ons een diepgaand inzicht biedt in deze cruciale episode van de Europese geschiedenis.
Deze lezing is zowel op locatie in Hilversum als via een livestream te volgen. Kun je niet op het genoemde moment? Ontvang dan de opname.
Deelnemers die ook meegaan op de excursie naar Kalkriese waar de slag heeft plaatsgevonden, krijgen het bedrag van de lezing weer terug.
