Proficiat! [2] U heeft het laatste artikel uit deze serie bereikt. Of ze ook allemaal even ad rem [3] waren, moet u zelf maar beoordelen. Per se [4] noodzakelijk is dat niet. Want hoewel ik veel afleveringen ad hoc [5] geschreven heb, maakte ik ook gebruik van wat achtergrondmateriaal, waardoor ik mutatis mutandis [6] op het uiteindelijke resultaat uitkwam. Lang in dubio [7] over de verschillende onderwerpen heb ik niet gezeten. Meestal ging ik linea recta [8] op mijn doel af, omdat de klassieke letteren voor mij geen terra incognita [9] zijn. Ik denk ook wel dat dit een conditio sine qua non [10] is voor het schrijven van zo’n rubriek. Mijn adagium [11] was afgelopen maanden: ad fundum [12]! Daarbij heb ik een maximum [13] aan plezier en een minimum [14] aan sleur gekend. Inter nos [15]: geheel een novum [16] is een dergelijke odyssee [18] naar de doorwerking van het Grieks en Latijn in de taal en cultuur anno Domini [19] 2013 natuurlijk niet. Maar in de plusminus [19] twintig artikelen heb ik wel geprobeerd zo origineel mogelijk te zijn. Nu is het de vraag in hoeverre de classicus in onze huidige cultuur een persona non grata [20] is. Quod non [21]! Over het algemeen wordt hij eerder als bonafide[22] dan als malafide [23] beschouwd, hoewel men hem normaliter [24] wel een tikje excentriek vindt.Met deze rubriek hoop ik echter te hebben aangetoond dat er uiteindelijk in iedereen sub rosa [25] een kenner van de klassieken schuilt. Niet alleen spreekt u talloze woorden die van het Latijn of Grieks zijn afgeleid, ook blijkt u – als u de circa [26] ­zevenendertig Latijnse frases (en nota bene [27] slechts één Griekse) in deze tekst ­begrijpt – in concreto [28] Latijn te spreken. Ik raad u dan ook aan stante pede [29] elke gedachte alsof de klassieken u te machtig zouden zijn, van u af te werpen. Ergo [30], het was me een waar genoegen de voorbije maanden de facto [31] uw begeleider ad fontes [32] te zijn. Mijn credo [33] is daarom: ook in u schuilt een classicus in spe [34]!

Marc Janssens

P(ost)s(criptum) [35]: U hoeft niet te denken dat ik door een lege agenda [36] ten aanzien van deze rubriek beducht ben voor een horror vacui [37]. Vanaf nu richt ik mij weer volledig op mijn alter ego [38] als (politiek) journalist. Deo volente [39] welteverstaan.

[1] lectori salutem ‘aan de lezer een groet’
[2] proficiat ‘moge het baten/succes hebben’ > gefeliciteerd
[3] ad rem ‘bij de zaak, ter zake’ > to the point, gevat, raak
[4] per se ‘op zichzelf’ > beslist, stellig, absoluut
[5] ad hoc ‘voor dit, hiervoor, tot voor deze (zaak)’ > voor een specifiek geval, situatie of gelegenheid
[6] mutatis mutandis ‘nadat veranderd is wat veranderd moet worden’
[7] in dubio ‘in twijfel’
[8] linea recta ‘in een rechte lijn’ > rechtstreeks, direct
[9] terra incognita ‘onbekend terrein/gebied/land’: cartografen gebruikten deze term voor onbekend gebied, dat nog niet in kaart was gebracht. Metaforisch wordt deze term gebruikt voor een (vak)gebied waar je geen verstand van hebt.
[10] conditio sine qua non ‘voorwaarde zonder welke niet’ > een noodzakelijke voorwaarde
[11] adagium < ad ‘tot’ + aio ‘ik zeg/bevestig/beweer’ > kernachtige zin, spreuk, credo, motto, uitdrukking
[12] ad fundum ‘tot op de bodem’ : hiermee gaven later studenten aan dat je in één teug je glas moest leegdrinken. 
[13] maximum ‘grootste, zeer groot’ > het hoogste, uiterste, meeste
[14] minimum ‘kleinste, zeer klein’ > het minste, kleinst mogelijke hoeveelheid, kleinste waarde
[15] inter nos ‘onder ons’
[16] novum ‘iets nieuws’ > nieuw feit
[17] odyssee < Odyssea (Lat.) < Odusseia (poièsis) (Grieks): de Odyssee is de titel van het epos (heldendicht) van Homerus, waarin hij verhaalt over Odysseus, de koning van Ithaka die na de Trojaanse oorlog met veel moeite probeert terug te keren naar zijn eiland > langdurige en moeizame tocht
[18] anno domini (A.D.) ‘in het jaar van de Heer’: dat wil zeggen vanaf het geboortejaar van Christus (het jaar 0)
[19] plusminus < plus ‘meer’ + minus ‘minder’ > ongeveer
[20] persona non grata ‘een niet gewenst/welkom persoon’
[21] quod non ‘wat niet (zo is)’ > hetgeen niet het geval is, wat niet waar is: door advocaten en deurwaarders in schriftelijke stukken gebruikte kreet om iets uitdrukkelijk te ontkennen;
[22] bonafide < bona + fide ‘te goeder trouw’ > betrouwbaar
[23] mala fide < mala + fide ‘te kwader trouw’ > trouweloos, kwaadaardig > onbetrouwbaar
[24] normaliter ‘volgens een winkelhaak, met rechte hoeken, in rechte lijn’ > volgens de regel, gewoon(lijk), normaal(gesproken)
[25] sub rosa ‘onder de roos’ > in vertrouwen of in het geheim: de term wordt sinds de zestiende eeuw gebruikt om aan te geven dat bepaalde informatie vertrouwelijk is. In de oudheid werd de roos al in verband gebracht met Harpokrates, de god van de stilzwijgendheid.
[26] circa ‘rondom’ > ongeveer, omstreeks
[27] nota bene ‘noteer goed’ > let op
[28] in concreto ‘in een vaste vorm’ > in een bepaald geval, in werkelijkheid’ > concreet, in dit specifieke geval
[29] stante pede ‘op staande voet’ > met onmiddelijke ingang, terstond, direct, meteen
[30] ergo ‘dus’
[31] de facto ‘van/volgens een feit/daad’ > feitelijk
[32] ad fontes ‘naar de bronnen’ > naar de oorsprong: het motto waaronder de laatmiddeleeuwse humanisten systematisch op zoek gingen naar oude handschriften met daarin de oorspronkelijke teksten van de klassieke auteurs.
[33] credo ‘ik geloof’ > geloofsbelijdenis > diepe overtuiging
[34] in spe ‘in de hoop’ > in de toekomst, toekomstig, aankomend
[35] post scriptum (P.S.) ‘na het geschrevene’ > naschrift (in een brief of mail)
[36] agenda ‘dingen die gedaan moeten worden’
[37] horror vacui ‘angst voor leegte, vrees voor het lege’ : deze term wordt op verschillende manieren gebruikt, onder andere in de kunst om het verschijnsel aan te geven dat kunstenaars elk leeg plekje in een schildering opvullen.
[38] alter ego ‘andere ik, tweede ik’ : een tweede persoonlijkheid waarmee een persoon zich onderscheidt van zijn werkelijke identiteit.
[39] deo volente (D.V.) ‘als god het wil’ : om aan te geven dat men als mens de toekomst niet onder controle heeft, maar afhankelijk is van God.