Vandaag, vrijdag 19 december, is het de laatste schooldag van het kalenderjaar 2025, waarin we uitgebreid het 20-jarig bestaan van Addisco hebben gevierd met verschillende activiteiten waaronder de jubileumreis naar Rome, Napels en omgeving. Gedurende het jaar hebben we weer verschillende lezingen over klassieke onderwerpen aangeboden en bij sommige lezingen heb ik een klein inkijkje achter de schermen bij Addisco gegeven, zoals in deze presentatie over 20 jaar Addisco in 20 minuten.
20 jaar Addisco in 20 minuten
Andere hoogtepunten van 2025
We hadden grote sprekers op bezoek onder wie Marietje d’Hane Scheltema, Joop Keesmaat en David Rijser. We hebben gratis kaartjes verloot voor het IJsbeeldenfestival waar veel klassieke beelden te zien waren, we waren medeorganisator van de Week van de Klassieken en ook onze Zomerscholen waren weer zeer geslaagd.
Interviews en filmpjes
Ik ben dit jaar twee keer geïnterviewd (Amphora en VCN-bulletin) i.v.m. het jubileum en we hebben professionele opnamen laten maken door een videograaf:
- Addisco de plek waar klassieke talen tot leven komen;
- Compilatie Jaaropening 20ste cursusjaar van Addisco Onderwijscentrum;
- Terugblik Kunsten van Ovidius met Marietje d’Hane Scheltema en Joop Keesmaat;
Lofzangen in het Latijn
Van verschillende collega’s van zusterorganisaties hebben we mooie woorden (in het Latijn uiteraard!) mogen ontvangen. Ik heb er vrij letterlijke vertalingen naast gezet, waarmee ik het Latijn niet altijd recht doe, maar waardoor je wel goed ziet hoe het in het origineel in elkaar zit.
Roberto Carfagni van Schola Latina (Montella, Italië)
Roberto is al meer dan 10 jaar gastdocent bij onze Zomerscholen Latijn.
| Oorsponkelijke Latijnse versie | Nederlandse werkvertaling |
|---|---|
| Casparium Porton, scholae quae “Addisco” appellatur conditorem, ante decem annos primum in Batavia, eius patria, conveni, mense quidem augusto, quo tempore scholas aestivas, quibus ab eo invitatus libenter interfui, primum habuit. Paucis mensibus ante et per litteras electronicas et ope Retis collocuti interdum eramus (semper, et usque ad hodiernum diem, non nisi latine), non modo de scholis aestivis, sed etiam de utriusque studiis inceptisque variis. Narravit igitur mihi se nonnullos iam annos linguam latinam et in scholis docere adulescentulos et vesperi privatim adultos, ratione quidem viva, addiditque se illius Montaurii librorum seriem, c. i. Lingua latina per se illustrata est, in Batavia divulgandam curare, eo in primis consilio ut docendi ratio in scholis immutaretur: semper enim persuasum habuit linguam latinam (et graecam) quodam usu melius disci posse. Eum de his aliisque rebus loquentem cupide audiebam: eius animi ardor animum meum, qui ad haec studia facile ceterum incenditur, movebat, eius in inceptis industriam ac diligentiam admirabar, eius denique consilia – multa, utilia, recta – studium meum excitabant. Ut paucis dicam, antequam eum primum conveni, amicitiam haud parvam inter nos esse sensi; neque id mirum, cum ad eam naturaliter conducerent aetas prope aequalis, studia communia, utriusque indoles. Ex eo igitur tempore factum est ut quotannis in Batavia conveniremus, excepto pestilentiae coronariae tempore, ut scholas aestivas ab eo institutas una haberemus magno quidem cum gaudio et, quod pluris est, cum participum delectatione et utilitate. Neque tantum in Batavia, verum etiam in Italia et in Hispania convènimus, in conventibus ad studia nostra fovenda ordinatis. Quid igitur de Caspario deque eius schola quartum iam lustrum celebrante dicam? Primum sane ut floreat et vigeat quam diutissime rebus humanis conceditur exopto. Deinde, mecum reputans quot discipulos apud eum viderim, quanta alacritate et discendi cupiditate, non possum quin ex animo ei gratuler non solum quod omnes pulchre instituantur, sed etiam quod in deliciis habeant utramque linguam litterasque, quod quidem fit et docendi ratione et docentium, Casparii in primis sed etiam eius cooperatorum, humanitate. Tum, omnibus eius inceptis consideratis – scholis discipulis magistrisque dicatis, conventibus de multis variisque rebus, libris ad linguam latinam graecamque discendas, excursionibus ad musea et loca visu digna –, ut perpetuo vires habeat ad tantos tamque laudabiles labores exhauriendos precor. Denique, ut ipsius scholae nomen pulchre monet a Caspario olim explanatum in prima ad me epistula, ut addiscere (vix enim quidquam in vita iucundius!) pergat cum lepida familia sua, qua interim auctus est, cum discipulis multis, Batavis et peregrinis, qui ad eius scholas concurrunt, cum amicis, propinquis et longinquis, in quibus numerari magno mihi est gaudio. Robertus Carfagni scripsit, mense septembri anno 2024. | Ik ontmoette Casper Porton, de oprichter van ‘Addisco’, tien jaar geleden voor het eerst in Nederland, zijn thuisland, in de maand augustus. Hij hield toen voor de eerste keer de Zomerschool Latijn waarvoor hij me had uitgenodigd en waar ik graag bij wilde zijn. Een paar maanden eerder hadden we al een paar keer contact gehad per mail en videogesprekken (altijd in het Latijn en dat doen we nog steeds) en dan hadden we het niet alleen over de zomerschool, maar ook over elkaars interesses en verschillende projecten. Hij vertelde me toen dat hij al een aantal jaar op een actieve manier Latijn gaf aan scholieren op een middelbare school en ‘s avonds bij hem thuis ook les gaf aan volwassenen. Hij vertelde ook dat hij de boekenserie ‘Lingua Latina per se illustrata’ van Ørberg in Nederland distribueerde om daarmee vooral de manier van lesgeven op scholen te veranderen: hij was er namelijk altijd al van overtuigd dat Latijn (en ook Grieks) veel beter geleerd konden worden door het op enigerlei wijze te gebruiken. Terwijl hij hierover en over andere onderwerpen sprak, luisterde ik aandachtig: zijn enthousiasme werkte voor mij aanstekelijk. Ik bewonderde zijn werklust en toewijding voor zijn projecten. Het was voor mij heel interessant zijn vele, nuttige en goede plannen te horen. Kortom: nog voordat ik hem in het echt ontmoette, voelde ik al dat er een grote vriendschap tussen ons bestond. En gek was dat niet, want dit werd van nature bevorderd door onze bijna gelijke leeftijd, interesses en karakters. Sinds die tijd ontmoeten we elkaar ieder jaar – met uitzondering van de coronatijd – in Nederland om samen met veel plezier de zomerschool die hij daar organiseert, te houden, en wat nog belangrijker is tot genoegen en nut van de deelnemers. En niet alleen in Nederland, maar ook in Italië en Spanje troffen we elkaar tijdens conventies die warden georganiseerd voor het promoten van onze klassieke studies. Wat kan ik dus zeggen over Casper en zijn school die nu het 20-jarig bestaan viert? Allereerst hoop ik natuurlijk dat de school zolang het mogelijk is, groeit en bloeit. Daarnaast – als ik terugdenk aan hoeveel leerlingen ik bij hem gezien heb, die met zoveel enthousiasme en leergierigheid deelnamen, dan kan ik niet anders dan hem van harte feliciteren. Niet alleen omdat ze allemaal zo goed onderwijs krijgen, maar ook omdat ze genieten van allebei de talen en van de literatuur. En dat komt enerzijds door de onderwijsmethode en anderzijds door de menslievendheid van de docenten, met Casper voorop, maar ook die van zijn medewerkers. Wanneer ik al zijn projecten in ogenschouw neem – de lessen voor cursisten en docenten, de lezingen over vele en uiteenlopende onderwerpen, de boeken om Latijn en Grieks te leren, de excursies naar musea en andere interessante plaatsen – wens ik hem voor eeuwig de kracht toe om deze geweldige en lovenswaardige inspanningen voort te zetten. Tot slot, zoals de naam van zijn school zo mooi weergeeft en ooit eens door Casper uitgelegd in in de eerste brief die hij mij stuurde, wens ik hem toe dat hij blijft bijleren (want wat is er leuker in het leven!) met zijn leuke gezin, dat in de tussentijd is uitgebreid, met zijn vele leerlingen, zowel uit binnen- als buitenland, die naar zijn lessen komen, en met zijn vrienden, zowel dichtbij als ver weg, onder wie het voor mij een grote vreugde is gerekend te worden. Roberto Carfani schreef dit in September 2024. |
Georgius Tarrega van het Collegium Latinitatis (Valencia, Spanje)
Georgius leerde ik voor het eerst kennen in 2013 en daarna heb ik vaak samen met hem meermaals lesgegeven tijdens o.a. CAELVM: Cursus Aestivus Latinitatis Vivae Matritensis. CAELVM is een zomercursus Levend Latijn te Madrid.
| Oorsponkelijke Latijnse versie | Nederlandse werkvertaling |
|---|---|
| De Caspario… quid dicam? Quid nunc dulcius quam vicesimum annum Addisconis agitare? Diu Casparium novi, diu pro Latinitate una pugnavimus. Lugdunum Batavorum anno MMXIII, dein Amstelodamum, dein bis terve denuo in Bataviam convenimus ut non solum collegas Batavos informaremus, sed etiam vinculo aere perenniore omnes gentes sociaremus. Fuit tempus, quo nobis iunioribus stabat quoquoversus methodos et rationes docendi pervulgare, quod fecimus, mehercle, fecimus, Caspari, et pergimus facere. Velim autem nunc in memoriam revocare seminarium quod olim Casparius, Matritum in CAELVM ut doceret arcessitus, habuit de Ovidio. Docuit sane, delectavit omnes, movit tantopere animos ut auditores, quibus contigit adesse, Ovidium redivivum audire putarent. E mente numquam extinguetur eius doctrina exquisita et orationis subtilitas, quae quidem proprietates in vero magistro utique continentur. Macte virtute esto, magister, gratulamur vehementer! | Over Casper… wat moet ik zeggen? Wat is er nu mooier dan het 20-jarig bestaan van Addisco vieren? Ik ken Casper al lang, lang zetten we ons samen in voor het Latijn. In 2013 kwamen we bijeen in Leiden, daarna in Amsterdam, toen weer twee a drie keer in Nederland, om niet alleen Nederlandse collega’s te informeren, maar ook om alle volkeren duurzaam met elkaar te verenigen. Het was een tijd dat we – toen we jonger waren – overal onze methodes en werkvormen hebben verspreid, dat deden we – en hoe! – en dat blijven we doen. Nu wil ik nog de herinnering terughalen van het seminarium dat Casper ooit in Madrid heeft gehouden tijdens CAELVM* over Ovidius. Hij heeft lesgegeven en hoe! Iedereen daarmee verblijdt. De toehoorders, die het geluk hadden daarbij aanwezig te zijn, heeft hij dusdanig ontroerd dat ze dachten dat ze een tot leven gewekte Ovidius hoorden. Ik zal zijn geleerdheid nooit vergeten, noch zijn doorgrondigheid en scherpzinnigheid van zijn voordracht, die beslist toebehoren aan een ware docent. Bravo, magister, van harte gefeliciteerd! |
Daniel Pettersson van Latinitium en Legentibus (Zweden)
Ook Daniel ken ik al meer dan 10 jaar en zeker de afgelopen jaren hebben we veel contact en helpen we elkaar bij verschillende Latijnse projecten.
| Oorsponkelijke Latijnse versie | Nederlandse werkvertaling |
|---|---|
| Casparius una cum uxore aliquid non modo laude sed admiratione dignissimum effecit: scholam condidit propriam ubi suo more linguas antiquas sub tecto suo doceret idque libere neque sub aegide rei publicae. Quam pulchrum, di ita me bene ament, fuit his annis videre et audire quemadmodum ab initiis humilibus egregia illa schola Addisco cresceret, quomodo initio in parvam diaetam suam pauculos recepisset discipulos quos doceret, et tum, sequentibus annis, villa magna comparata scholam inibi condidisset quam subinde variis pulchris ornamentis ornabat ut tandem existeret verum et principale musarum domicilium—et haec omnia fecisse multis immo plerisque omnibus adversantibus aut saltem non faventibus rationi vivae quam tantopere non modo apud Batavos sed in toto orbe terrarum promovit. Floreat Addisco. Floreant uxor liberique. Floreat Casparius Porton, decus Batavorum. | Casper heeft samen met zijn vrouw niet alleen lof, maar ook bewondering verdient: hij heeft zijn eigen school gesticht waar hij op zijn eigen manier oude talen doceert in zijn eigen gebouw zonder subsidie van de overheid. Hoe mooi was het om de afgelopen jaren te zien en horen hoe vanaf het eenvoudige begin de geweldige school Addisco groeide, hoe hij in het begin in een kleine studentenkamer slechts een paar leerlingen lesgaf et vervolgens, de daaropvolgende jaren, een eigen huis heeft gekocht waarin hij zijn school heeft ondergebracht die hij vervolgens verder mooi heeft uitgebreid en versierd dat het nu een waar en voornaam huis is van de Muzen. En dat alles heeft hij gedaan terwijl er veel weerstand was of in ieder geval weinig steun voor de actieve methode die hij niet alleen in Nederland maar overal ter wereld promoot. Moge Addisco bloeien! Mogen ook je vrouw en kinderen bloeien. Moge Casper Porton bloeien, de trots van Nederland. |
Het zijn allemaal prachtige en lieve woorden! Heel veel dank!
Heel veel dank!
Heel veel dank ook aan ons vaste team: Esther, Philip, Mari, Jelt, Martina, David en natuurlijk Cerianne.
En heel veel dank aan al onze cursisten en oud-cursisten! Op naar de volgende 20 jaar!
Reacties