Waarom zou je Latijn leren? Een legitieme vraag waarop verschillende antwoorden mogelijk zijn. Opvallend genoeg wordt deze vraag vooral gesteld door degenen die niet begrijpen waarom je Latijn überhaupt zou willen leren. Degenen die namelijk al Latijn leren, hebben daar doorgaans zelf voor gekozen en begrijpen heel goed waarom ze Latijn leren. Tegelijkertijd zijn er natuurlijk ook de nodige scholieren die op gymnasia Latijn leren en zich soms gedesillusioneerd afvragen waarom ze anno nu nog Latijn moeten leren.

Waarom leren we Latijn?

Het valt me op dat met name docenten klassieke talen en daardoor ook hun leerlingen een groot aantal verklaringen voor deze vraag aandraagt die niet direct met Latijn (en mutatis mutandis met Grieks) te maken hebben. Zo zou je logischer en analytischer leren denken en zou het vak Latijn voordelen bieden voor bepaalde vervolgstudies (o.a. voor geneeskunde en rechten) en zou Latijn je helpen andere talen makkelijker onder de knie te krijgen. Ik schrijf telkens ‘zou’, omdat je bij deze redenen natuurlijk je vraagtekens kunt zetten. Sowieso omdat er ook andere vakken zijn waarvoor deze voordelen zouden kunnen gelden, maar ook omdat de zogenaamde transferwaarde minder groot is dan vaak wordt gedacht (zie ook het proefschrift over dit onderwerp van Alexandra Vereeck van de Universiteit Gent).

Oratio valedicatoria tijdens CAELVM

Afgelopen zomer was ik de week na onze eigen Zomerschool Latijn voor de vijfde keer gastdocent bij een groot evenement in Madrid van Cultura Clasica waarbij een kleine 200 deelnemers een week compleet worden ondergedompeld in het Latijn. De zomerschool heet CAELVM, dat weer een acronym is voor Cursus Aestivus Latinitatis Vivae Matritensis (= Zomercursus Levend Latijn te Madrid). Het is altijd een feest (en eer!) om deel uit te mogen maken van het docententeam dat ieder jaar uit de beste Latijnsprekers ter wereld bestaat. Dit jaar hadden ze me ook gevraagd om de afsluitende lezing te houden, de zogenaamde oratio valedictoria. Hoewel mij al direct het angstzweet uitbrak bij die taak, heb ik toch gezegd dat ik dat wel wilde doen. Ik begon direct te brainstormen over mogelijke onderwerpen. Ik wilde graag een lezing geven die inspireerde, tot nadenken zou aanzetten, nieuwe perspectieven zou bieden, hier en daar grappig zou zijn, enfin, ik legde de lat behoorlijk hoog. Uiteindelijk heb ik geprobeerd om actuele onderwerpen te koppelen aan de waarde van het Latijn. In de lezing komt er naast het nodige over Latijn ook het een en ander voorbij over menselijkheid, menselijke en computertalen, kunstmatige intelligentie, oorlog en vele andere onderwerpen. De centrale vraag is waarom we eigenlijk Latijn leren en wat de relevantie van Latijn vandaag de dag voor ons is. En als je dan Latijn wilt leren, hoe je dat dan het beste kunt doen.

Hierom leren we Latijn

Voor mij is het duidelijk: Latijn leren we om de Latijnse teksten van de afgelopen ruim twintig eeuwen te kunnen lezen en begrijpen. In deze teksten zit een schoonheid en wijsheid besloten die voor ons nog altijd relevant is en waar we nog altijd van kunnen leren en genieten. Als je Latijn wilt leren lezen, is er eigenlijk maar één manier om dat voor elkaar te krijgen: door de taal volledig te bestuderen. Niet alleen door puzzelen, analyseren en vertalen, maar ook door veel leesmeters maken, naar de taal te luisteren en door de taal ook actief te beoefenen: zelf Latijn schrijven en zelfs Latijn spreken.

Lezing in het Latijn

De lezing ‘Quibus de causis lingua Latina et nostris temporibus discenda sit’ (= Waarom Latijn ook vandaag de dag nog geleerd moet worden) is gratis terug te kijken op YouTube. Ik houd mijn verhaal in het Latijn, maar er zit ook ondertiteling bij (in het Nederlands, Engels en voor leerlingen ook in het Latijn).

Wil je zelf ook Latijn leren op een manier waarbij je wel op een natuurlijke manier leert lezen? Doe dan mee met een cursus Latijn leren lezen of doe mee met onze jaarlijkse Zomerschool Latijn waarbij je een week of langer volledig in de taal wordt ondergedompeld.

Laat ons ook vooral weten wat je van de lezing vond door hieronder een reactie achter te laten of door ons een bericht te sturen.