In 2012 en 2013 schreef Marc Janssens onder de naam Ad rem een serie columns bij in het Nederlands Dagblad. Deze zeer vermakelijke stukjes over de doorwerking van het Grieks en Latijn in onze Nederlandse taal zijn nu gebundeld in een handzaam boekje van nog geen 50 pagina’s met de titel:
Proficiat – We spreken allemaal Grieks en Latijn.

Na een korte bespreking + oordeel over dit boek, zoom ik in op het briljant geschreven slotstuk van Proficiat waaruit heel mooi blijkt dat we inderdaad allemaal een beetje Latijn en Grieks spreken!

Koop Proficiat bij bol.com 

Proficiat! We spreken allemaal Grieks en Latijn!

De auteur van Proficiat – We spreken allemaal Grieks en Latijn is Marc Janssens. Hij is journalist cultuur, wetenschap en media bij het Nederlands Dagblad en docent Grieks en Latijn aan de Theologische Universiteit Kampen.Op 13 september schreef hij op zijn twitterpagina dat zijn nieuwe boek Proficiat uit was:

Zoals gewoonlijk kon ik de verleiding niet weerstaan om dit nieuwe boek met betrekking tot mijn favoriete talen te laten liggen en bestelde het meteen bij bol.com. De korte beschrijving aldaar trok direct mijn aandacht:

Er is sinds het begin van de 21ste eeuw een nieuwe beweging gaande. Overal in Europa duiken cursussen Levend Latijn op. In korte tijd worden cursisten geschoold in het actief spreken van deze taal, die sinds de val van het West-Romeinse rijk in 476 na Christus in wezen dood is. Het Latijn werd na die tijd nog lang als spreek- en schrijftaal gebruikt, zeker op de universiteit en in de kerk. Zo floreerde het Kerklatijn nog tot 1965 in de katholieke liturgie. Maar de taal ontwikkelde zich niet meer. 

Met mijn lessen Latijn (waarbij ik gesproken Latijn inzet als didactisch middel) en mijn zomerschool gesproken Latijn legde ik natuurlijk direct de link met ‘echt’ Latijn en niet alleen Latijnse woorden die we nog gebruiken in het Nederlands.

Maar over dit soort Latijn spreken gaat dit boek juist niet. Marc Janssens wil laten zien hoe diep het Grieks en Latijn in onze eigen Nederlandse taal en cultuur zijn binnengedrongen en hoeveel Latijn en Grieks wij eigenlijk al spreken (voor de meesten onbewust).

In 20 korte columns laat hij op speelse wijze de doorwerking van de klassieken zien binnen o.a. kerk, universiteit, sport, school, ziekenhuis, bedrijfsleven, reclamewereld, uitgaansleven en politiek.

De stukjes zijn toegankelijk geschreven en lezen makkelijk weg. De uitleg gaat niet heel diep en de auteur heeft zich duidelijk in het aantal te bespreken woorden beperkt. Hierdoor is het allemaal ook goed te begrijpen voor mensen zonder gymnasiale achtergrond. Het boek zal voor oud-gymnasiasten een feest van herkenning zijn. Voor mij persoonlijk was er daarom nihil novi sub sole (= niets nieuws onder de zon), maar ik vind het erg goed dat de auteur met dit boek op een brede doelgroep mikt.

Wat ik wel jammer vind, maar dat komt waarschijnlijk door de gelezen twitterreactie (zie boven), is dat het boek ten opzichte van de eerder verschenen serie ‘Ad rem’ niet zozeer een opvolger is, maar een bundeling van de al eerder verschenen columns in het Nederlands Dagblad, die ook nog steeds op internet te vinden zijn: Ad rem.

Plus- en minpunten

Kopen of laten lopen?

Aanvankelijk was ik een beetje teleurgesteld dat dit boekje niet zozeer een opvolger van de serie ‘Ad rem’ in het Nederlands Dagblad is, maar een bundeling van de reeds verschenen columns. Desalniettemin zijn het zeer vermakelijke stukken om te lezen, zowel voor mensen met en zonder voorkennis van het Grieks en Latijn. Kopen dus! 

Ik was en ben vooral onder de indruk van het laatste artikel van het boekje, dat ik in dit blog uitgebreid bespreek.